Is het in Nederland veilig of niet? Daarover werd afgelopen weken niet alleen gediscussieerd bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar ook rondom de publicatie van de Veiligheidsmonitor van het CBS en criminaliteitscijfers van de politie.
Volgens FNV en CNV is het aantal delicten veel groter dan in de cijfers wordt gemeld. Door de lage aangiftebereidheid zouden veel misdrijven ‘onder de radar’ blijven. De vakbonden vinden dat de Algemene Rekenkamer een onafhankelijk onderzoek moet uitvoeren, nadat in december bleek dat topambtenaren van Justitie invloed uitoefenen op de uitkomsten van onderzoek van het WODC.
Uit cijfers van deze wetenschapsorganisatie blijkt dat in 2016 minder misdrijven werden geregistreerd en minder verdachten zijn aangehouden dan in 2015. Het CBS en de politie publiceerden vergelijkbare cijfers. Het gaat om geregistreerde misdrijven, waarvan aangifte is gedaan. De werkelijke criminaliteitscijfers liggen volgens de bonden veel hoger, maar worden niet geregistreerd. Hierdoor zou beleid worden gebaseerd op onbetrouwbare cijfers, zoals het sluiten van gevangenissen.
Hoe ‘hard’ zijn cijfers en wat betekenen zij werkelijk? Meten is weten is het devies in de wereld van Big Data waarin steeds meer informatie wordt verzameld en geïnterpreteerd. Maar wat vertellen statistieken ons over hoe veiligheid wordt ervaren? Veiligheid is niet alleen een kwestie van cijfers, maar ook van gevoel en vertrouwen. Mensen gaan uit van zekerheden en als daar inbreuk op wordt gemaakt zal het gevoel van onveiligheid toenemen. Wie zijn kostbaarheden bewaart in een kluis van de bank verwacht niet dat deze daar worden gestolen, zoals gebeurde in Oudenbosch. Wie naar de sauna gaat, verwacht niet dat beelden van bewakingscamera’s zijn te zien op internet, zoals afgelopen weken is gebeurd.
Door deze gebeurtenissen zal voor veel mensen het vertrouwen in beveiligingssystemen zijn afgenomen, hoewel daar statistisch weinig voor is te zeggen. Een vergelijkbare kluisjesroof vond plaats in 1994 in Amsterdam en er staan niet plots naaktbeelden van alle Nederlanders online. Gevoelens zijn lastig te meten en veranderlijk. Zo zal de één denken dat het veiliger wordt dankzij camera’s, waar de ander deze ziet als ‘schijnveiligheid’.
Soms is het effect van een placebo net zo sterk als van een geneesmiddel. Houd er rekening mee dat beveiliging altijd mensenwerk is en vertrouw niet alleen op cijfers.
