Hoewel de criminaliteit in Nederland al sinds de eeuwwisseling daalt, denkt een meerderheid van de Nederlanders dat de criminaliteit de laatste tijd toeneemt en een groot probleem is. Deze groep is de afgelopen decennia wel sterk geslonken. Dat constateert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het dinsdag verschenen rapport ‘De sociale staat van Nederland’.
Over de afgelopen vijf jaar namen alle delicttypen af, behalve de gerapporteerde cybercriminaliteit. Geweld nam niet minder af. Het SCP heeft bekeken of minder mensen aangifte zijn gaan doen, waardoor de criminaliteitscijfers zijn gaan dalen. Maar daarvoor zijn geen aanwijzingen gevonden.
Eens in de twee jaar blikt het SCP een langere periode terug op het welzijn van de Nederlanders. Dit keer gaat het om de periode 2008-2018, waarin de economische crisis valt. Omdat het motto van het regeerakkoord is ‘iedereen in Nederland moet merken dat het beter gaat’, heeft het SCP onderzocht of dat ook zo is. Daarvoor is naar verschillende thema’s gekeken, waar iedere Nederlander mee te maken heeft. Een daarvan is criminaliteit.
Zowel de door burgers ondervonden als de door politie geregistreerde criminaliteit is in het afgelopen decennium gedaald. Het aandeel slachtoffers daalde in dezelfde periode, van 21 procent in 2008 naar 15 procent in 2017. Jongeren, hogeropgeleiden en niet-westerse migranten worden relatief vaak slachtoffer.
Een steeds kleiner aandeel Nederlanders vindt dat de criminaliteit toeneemt of een groot probleem is (55 procent in 2018) en ook steeds minder mensen voelen zich weleens onveilig (34 procent in 2017). Vooral vrouwen, jongeren, lageropgeleiden en niet-westerse migranten zijn weleens bang om slachtoffer van criminaliteit te worden.
De politie wist in 2017 de meeste landelijke doelstellingen te realiseren. Ook is de daling van het ophelderingspercentage tot stilstand gekomen. Ongeveer een derde van de Nederlanders was in 2017 tevreden over het functioneren van de politie. In 2018 had 46 procent van de Nederlanders veel of zeer veel vertrouwen in de rechtspraak. Dit aandeel neemt sinds 2014 licht toe.
De gemeten en de beleefde veiligheid bewegen zich in dezelfde richting. Toch is er volgens het SCP voor sommige groepen een aanzienlijke kloof tussen de twee. Vrouwen en lageropgeleiden hebben de minst gunstige beleving van de veiligheid en van de instanties die hun bescherming moeten bieden. Ouderen voelen zich niet zozeer onveilig, maar zijn wel geneigd kritisch te oordelen over de rechtshandhaving. Tegelijkertijd zijn dit de groepen waaronder naar eigen zeggen de minste slachtoffers vallen.
Klik hier voor meer informatie.
