De inwerkingtreding van artikel 138aa Sr biedt de politie en het Openbaar Ministerie sinds begin dit jaar de ruimte om zogenaamde drugsuithalers, die actief zijn in havengebieden, op te pakken en te vervolgen. Ook nu in enkele gevallen opgelegde celstraffen zijn omgezet in taakstraffen.
Dat zegt minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid in antwoord op Kamervragen van het CDA. Volgens de minister heeft de wet niet alleen als doel om uithalers beter te kunnen opsporen en vervolgen, maar ook om potentiële uithalers preventief af te schrikken.
“Uithalers liepen voorheen weinig risico, maar ontvingen wel grote geldbedragen voor het faciliteren van de drugsindustrie. Zij werden dan heengezonden met hooguit een geldboete en werden vaak nog dezelfde avond opnieuw aangetroffen op het terrein. Nu lopen zij grote risico’s om opgepakt, vervolgd en vastgezet te worden.”
De uithalers zijn meestal jongeren die door criminelen worden geronseld om in ruil voor een (groot) geldbedrag harddrugs in havens te verplaatsen. Voorheen konden zij alleen effectief worden vervolgd als sprake was van een (directe) link met drugs. De jongens konden met weinig risico grote geldbedragen ontvangen voor het faciliteren van de drugsindustrie.
Taakstraf
De rechtbank Rotterdam heeft in verschillende zaken onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen opgelegd aan uithalers die zich schuldig hebben gemaakt aan overtreding van artikel 138aa Sr. In hoger beroep heeft het Hof Den Haag de onvoorwaardelijke gevangenisstraffen voor ‘first offenders’ omgezet in voorwaardelijke gevangenisstraffen en taakstraffen. Anders dan de rechtbank oordeelt het Hof dat bij first offenders voor dit delict ook een taakstraf voldoende afschrikwekkend werkt.
Yesilgöz-Zegerius: “Het is niet aan mij om mij uit te laten over opgelegde straffen in individuele strafzaken. Dat is aan de onafhankelijke rechter ter beoordeling. Wel acht ik het van belang om de ontwikkeling van de jurisprudentie in dit type zaken de komende tijd goed te volgen. Buiten kijf staat dat het niet lonend moet zijn voor uithalers om georganiseerde criminaliteit te faciliteren.”
De minister wijst er op dat recidivisten wel gevangenisstraffen krijgen opgelegd en first offenders voorwaardelijke straffen krijgen. Dat betekent dat zij bij herhaling meteen worden vastgezet.
Barrières
Daarnaast hebben bedrijven in de haven een verantwoordelijkheid in het opwerpen van barrières, onder meer om te voorkomen dat uithalers gemakkelijk terreinen kunnen betreden. Rond de haven van Rotterdam vindt er intensief overleg plaats over deze problematiek tussen publieke en private partners. Zo wordt momenteel een plan van aanpak opgesteld om drugssmokkel op grote logistieke knooppunten tegen te gaan, waarin ook aandacht uit zal gaan naar barrièrevorming.
