In een aantal gebieden in Nederlandse steden staan de leefbaarheid en veiligheid onder druk. Problemen op het gebied van onderwijs, armoede, gezondheid, werk, wonen en veiligheid stapelen zich op. Het kabinet wil deze problematiek samen met gemeenten en hun lokale partners en bewoners aanpakken.
Met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid wordt er vanuit verschillende ministeries geïnvesteerd om de stapeling van problemen aan te pakken. Zo wordt er geïnvesteerd in betere volkshuisvesting (600 miljoen euro), het voorkomen van jeugdcriminaliteit (82 miljoen euro) en de aanpak van armoede en schulden (20 miljoen euro). Ook wordt er fors geïnvesteerd in het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de versterking van scholen met veel leerachterstanden.
Het gaat om negentien gemeenten met twintig stedelijke focusgebieden die geografisch over heel Nederland verspreid liggen en waar in totaal ruim 1,2 miljoen mensen wonen. In de praktijk komt de lokale samenwerking tussen overheden, corporaties, politie, zorg- en welzijnsorganisaties, scholen en andere maatschappelijke organisaties en werkgevers, vaak moeilijk van de grond. Hierdoor is de aanpak versnipperd.
Het kabinet wil daarin verandering brengen met een integrale werkwijze die de verschillende domeinen overstijgt om stapeling van problemen effectief aan te pakken. Gemeenten en lokale partners gaan een samenhangend uitvoeringsprogramma maken en onder leiding van de burgemeesters worden in de focusgebieden allianties opgericht.
Verder wil het kabinet voorkomen dat kinderen, jongeren en jongvolwassenen in een kwetsbare positie de criminaliteit in gaan, daar steeds verder in verstrikt raken en uitgroeien tot geharde criminelen. Daarom wordt ingezet op een brede, domeinoverstijgende wijkaanpak en het versterken van de justitiële en sociale ondersteuning in de wijk. Voor de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit heeft het kabinet onder de noemer ‘Preventie met gezag’ structureel 82 miljoen euro ter beschikking gesteld en 61 miljoen euro voor de preventie en aanpak van jeugdcriminaliteit.