De universiteiten van Utrecht en Leiden gaan onderzoeken of wijkrechtspraak kan bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid, leefbaarheid en het maatschappelijk welzijn in bepaalde wijken. Op de langere termijn is het doel om te voorkomen dat mensen opnieuw de fout in gaan of afglijden in de criminaliteit.
Het onderzoek in opdracht van het WODC brengt in beeld of die doelen van wijkrechtspraak worden bereikt. Sinds 2019 wordt bij verschillende rechtbanken met wijkrechtspraak geëxperimenteerd. Wijkrechtspraak is mede ontworpen naar het voorbeeld van ‘community courts’ in de Verenigde Staten en sluit aan bij het streven van de Rechtspraak om haar eigen maatschappelijke effectiviteit te vergroten. De komende jaren zal wijkrechtspraak op meerdere plaatsen in Nederland worden ingevoerd.
Het onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in de veronderstellingen die aan wijkrechtspraak ten grondslag liggen en hoe het in theorie bijdraagt aan de beoogde doelen. Ook moet duidelijk worden hoe wijkrechtspraak wordt uitgevoerd en welke praktijkervaringen betrokkenen hebben en wat de (langdurige) effecten van wijkrechtspraak zijn voor de individuele rechtzoekende/verdachte en voor de buurt.
Deze inzichten kunnen vervolgens worden gebruikt bij de verdere invoering en ontwikkeling van wijkrechtspraak.